Mark & Hugo dreigen met een volledige lockdown. Maar de herfstvakantie is voorbij, de scholen beginnen overal weer. En leraren vinden het in grote meerderheid prima om voor de klas te staan, blijkt uit stijlloos onderzoek

Vorige week maandag openden we de week met het bericht dat leraren DOODSBANG zijn op hun eigen werkplek. Dat bleek uit een persbericht van Leraren In Actie (LIA), een collectief dat al sinds maart angstberichten rondpompt over corona&het klaslokaal. De kern van hun onderzoek was dat er al op de helft van de scholen covid was geconstateerd. Wij spraken een (1) lerares die daarover schamperde: op haar school van 2500 leerlingen waren er inderdaad ook een stuk of 15, maar een half procent besmettingen op een school klinkt toch heel anders dan 'de helft van de scholen is besmet'. Nu het mooie: Omdat onze n=1 nogal weinig was qua tegenproef, kregen we contact met iemand uit de onderwijswereld die zijn eigen onderzoek deed. Hij wenst anoniem te blijven vanwege zijn positie op het schoolplein, maar we hebben hem gesproken en weten waar zijn LinkedIN woont. Hieronder zijn bevindingen.

Kuch kuch, hier de man in de regenjas. Misschien interessant, misschien niet. Gooi maar weg dan.Door een combinatie van factoren heb ik een enquête gehouden onder lesgevend personeel in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Hoe ik hiertoe gekomen ben:

1. Ik verbaas me over de berichten in de media waarin een beeld geschetst wordt dat leerkrachten en docenten ‘bang’ zijn en het liefst willen dat de scholen dicht gaan. Zoals jullie in dit bericht al aankaartten dat een vakbond als LIA en media als De T. een eenzijdig beeld geeft;
2. Ik me ervan bewust ben dat media vooral de extremen benadrukken, omdat dit nu eenmaal kliks oplevert;
3. Ik zag dat jullie onderzoek (n=1) wel wat karig was om een onderbouwd tegengeluid te bieden;
4. Ik toegang heb tot een forse database van leerkrachten en docenten;
5. Het in ons belang is dat er geen onnodige paniek gezaaid wordt en de ‘publieke opinie’ beïnvloed wordt door een klein groepje met een eenzijdig angstverhaal – dit laatste is natuurlijk voer voor mensen die het onderzoek kut vinden, maar het is wat het is. Ik ben er in ieder geval transparant over.

De enquête
Ik heb twee gelijke enquêtes gedaan onder leerkrachten basisonderwijs en docenten voortgezet onderwijs. Alleen termen basisonderwijs / voortgezet onderwijs, leerkracht / docent en kinderen / leerlingen zijn anders in de enquêtes. Toelichting op de methodiek, de deelnemersaantallen en overige verantwoording is onderaan te vinden. Hier eerst de uitkomsten:

Uitkomst basisonderwijs:
- 12,01% vindt dat de scholen dicht moeten gaan en de meesten daarvan vinden dat het pas weer open kan bij risiconiveau ‘waakzaam’ (74,58%);
- 36,85% vindt dat de scholen open kunnen blijven zonder extra maatregelen;
- 51,14% vindt dat de scholen open kunnen blijven met extra maatregelen.

Conclusie: 87,99% vindt dus dat de basisscholen open moeten blijven, al dan niet met extra maatregelen, tegenover 12,01% die vindt dat de basisscholen dicht moeten.

Van de leerkrachten die extra maatregelen nodig vinden (51,14%) geven verreweg de meeste respondenten aan dat de ventilatie op school conform de normen van het RIVM moeten zijn, namelijk 83,40%. Daarnaast worden maximaal 15 leerlingen per lokaal (39,57%) en verplichte mondneusmaskers, mondkapjes in het gebouw, buiten de klas wordt door 37,02% genoemd.

Van de mensen die de enquête ingevuld heeft:
-  Kent 82,29% van de mensen persoonlijk iemand die besmet is (geweest) met corona;
-  Is bij 57,79% iemand op school besmet (geweest) met corona;
-  Heeft 5,83% zelf corona (gehad).

Uitkomst voortgezet onderwijs:
- 25,12% vindt dat de scholen dicht gaan en de meesten vinden dat het pas weer open kan bij isiconiveau ‘waakzaam’ (65,74%);
- 21,16% vindt dat de scholen open kunnen blijven zonder extra maatregelen;
- 53,72% vindt dat de scholen open kunnen blijven met extra maatregelen.

Conclusie: 74,88% vindt dus dat het voortgezet onderwijs open moeten blijven, al dan niet met extra maatregelen.

Van de docenten die extra maatregelen nodig vinden, geven verreweg de meeste respondenten aan dat de ventilatie op school conform de normen van het RIVM moeten zijn, namelijk 80,80%. Daarnaast worden verplichte mondneusmaskers (gecombineerd 90,62% - alleen buiten de klas 63,39% / ook in de klas 27,23%) en kleinere klassen tot maximaal 15 leerlingen (45,98%) genoemd.

Van de mensen die de enquête ingevuld heeft:
- Kent 86,81% van de mensen persoonlijk iemand die besmet is (geweest) met corona;
-  Is bij 95,68% iemand op school besmet (geweest) met corona;
-  Heeft 6,70% zelf corona (gehad).

Mijn interpretatie
De overgrote meerderheid van het onderwijsgevend personeel in zowel het basis- en voortgezet onderwijs vindt dat de scholen open kunnen blijven.
In het basisonderwijs wil ongeveer de helft van de leerkrachten extra maatregelen, met name op het gebied van ventilatie van scholen. Overigens is dit een bekend probleem en wordt hier al jaren aandacht aan besteed. Hier een link naar alle nieuwsartikelen van vóór 1 november 2019 toen COVID-19 nog niet bekend was.

In het voortgezet onderwijs driekwart van de docenten extra maatregelen om open te blijven. Een verplicht mondneuskapje (iets dat met één pennenstreek te regelen is, door scholen of de minister) is een sterke wens. Tevens is ook hier ventilatie een van de meest genoemde maatregelen.
Verder mag iedereen z’n eigen conclusies trekken.

Het Virus zorgt voor vrees

HET lockdowndilemma van dit najaar: wat te doen met de scholen? Sluiten die hap betekent dat heel veel ouders ook thuis vast komen te zitten (en niet iedereen verkeert in de relatieve luxepositie om thuis te kunnen werken), dus dan zet je de hele economie stil. Scholen open houden betekent dat je sluizen bouwt waar het vleermuisvirus vrij verkeer kan hebben tussen personen. En dat laatste maakt leraren nerveus: "Met angst en beven gaan leraren de winter in. Op zeker 342 van de 648 Nederlandse middelbare scholen is sinds augustus een coronageval geweest", opent De T. vandaag. Er is ook te weinig ventilatie, en daarom wordt het koud in de klas omdat van Maurice de Hond alle ramen open moeten.

Eerste uur: Maatschappijleer
LIA wil actie van minister Slob, maar daar heeft de minister geen zin in. LIA op de eigen website: "Het water staat het hele onderwijs aan de lippen, regering, houd leerlingen, leraren, ondersteunend personeel en ouders heel, zodat het onderwijs zo goed en veilig mogelijk door kan gaan." Uit een peiling door de onderwijsclub blijkt dat 55% het onveilig vindt om voor volle klassen te staan. 79% maakt zich zorgen over het toenemende aantal besmettingen onder leerlingen en leraren. En de combi van fysiek en digitaal lesgeven leidt bij eveneens 79% tot te hoge werkdruk. 

Tweede uur: Wiskunde
Nog wat getallen: 22% vindt mondkapjes in scholen een goede zaak, maar 48% vindt mondkapjes niet genoeg. En hoewel de LIA een boel stampij maakt, vindt 48% van de gepeilde leden dat scholen in oktober volledig open moeten blijven, een kwart twijfelt en slechts een vijfde vindt dat de scholen weer helemaal moeten sluiten.

Ondertussen, in de lerarenkamer
GeenStijl sprak dit weekend zelf een lerares (n=1) die schamper reageert op het LIA-onderzoek: op haar school zijn ook coronagevallen geconstateerd, maar onder minder dan een half procent van de leerlingen en daarmee weinig reden tot zorg. "Als je opschrijft dat 'op de helft van de scholen corona is geconstateerd', dan is dat feitelijk misschien wel correct, maar het suggereert ten onrechte dat je rondloopt in een gevaarlijke brandhaard." Mondkapjes in de gangen vindt ze prima, in de klas niet: "Pubers bij de les houden vergt veel zuurstof."